• Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri
Anasayfa
  • Ara
  • YEREL
  • Dini Sayfa
  • Resmi İlanlar
  • Yazarlar
  • Ara
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
  1. Köşe Yazarları
  2. HALİL ERDEM
  3.  Taşımada Kullanılan Yörük Dokuma Ürünleri
24 Eylül 2022 - 18:10

 Taşımada Kullanılan Yörük Dokuma Ürünleri

24 Eylül 2022 - 18:10
Yorumlar
Yazdır
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
HALİL ERDEM
HALİL ERDEM
YÖREMİZ KÜLTÜRÜMÜZ

Şimdi söz konusu Yörükler olunca, konu Burdur’u da içine alıp aslında Mersin’den Balıkesir’e kadar uzanan bir kıyı coğrafyası için konuşmuş olacağım. Çünkü bu yörenin bir zamanlar hayvancılığa bağlı yaşamlarından, onun kültürel uzantılarında yer alan dokuma çeşitlerinden söz edeceğim.  Daha önce kara çadır, yolluk, kara çul, ala çul, kilim, kolan vb dokumalardan ve desenlerinden söz ettim. Bu hafta ise taşıma kaplarından söz edeceğim.

Yörükler yaşam döngüsü içinde ürettikleri ürünü taşımak için kap yapmak gerekti. Ne ile yapabilirlerdi? Elbette ki ellerinde bulunan kendi ürettikleri hayvanların yününden, kılından, derisinden yapabilirlerdi ve onu yaptılar. Gereksinimleri doğrultusunda çeşitli kaplar ürettiler. Bu kapları sıralarsak önce torbadan başlamak gerek.

1-Torba: İnsanlar ovaya, sürü ardına, oduna ocağına bu torba olmadan yola çıkmaz.  İki kolludur ve sırt çantası gibi taşınır. Onun da desenli renkli dokuması geçerli olanıdır. İçine yemeğini, suyunu koyar. Bağda, bahçeden taşınacak meyve sebzesini koyar.  Çoban ekmeğinin yanında kavalını koyar. Bağlamasını koyar.  İşte koca divan sazının küçülüp cura haline gelme nedeni bu ekmek torbasıdır. Taşıma kolaylığı olsun diye sazı küçültmüşler ve adına küçük anlamına gelen cura demişlerdir.

2-Çuval: Farsçadan geliyor. Yörüklerde üç çeşit çuval vardı. 1- Kara çuval, keçinin kılından atkılı, çözgülü, desensiz, renksiz bir dokuma ile yapılır. İki kenarında kalın ipten kulp dikilir ya da örgüsüyle yapılır. İri daneli bakliyat taşımada kullanılır. Boyutu gereksinime göre değişir.

3-Yün çuval. Çözgüsü kıl ipten, atkısı koyunyününden yapılır.  Kilimde yer alan değişik renklerde motif ve desenler bu çuvalda da dokunur. Genellikle un depolamada ve taşımada kullanılır.

4- Ala çuval: yine yün çuval gibidir; motifler, desenler, renk renk dokumalarla işlenir. Kulpu vardır. İçine çamaşır konur.  Bizim babaanemden kalan bir ala çuvalımız vardı, ama ona biz kızıl çuval derdik. Çünkü kırmızı ve kırmızının tonları daha çoktu. Aykırı ve paralel kenar desenlerini hatırlıyorum.  Yerleşik hayatta annem o çuvalı 1975 yılına kadar gardolap olarak kullanmıştı.

5-Heybe: Yörüklerin olmazsa olmaz kaplarından biri de heybedir.  Evet, iki gözü olan ve bu gözlerin birbirine köprü gibi bağlanmış dokuma kaplardandır. Eşeğe hayvana, motorlara hatta insan omzunda mallarını, kapkacağını, giysilerini taşımak için heybe kullanılır. Sosyal medya görsellerinde çocukların, oğlakların, kuzuların içine konarak taşındığını sıkça görüyoruz.  Çiftçiler tohumu da gübreyi de toprağa heybeden alır ve saçar. Tohumu aynı yere üç kere atarlar çünkü atarken taşa, kuşa, yaşa diye atarlar. Heybenin de senleri vardır. Renkli desenli olanına ala heybe denir. Düz koyu renkleri eşeğin semerine, palanına denk getirilir. Renkli kısmı dışa bakar.

Keçi derisinden sırt çantaları, peynir çökelek için deriden tuluk dediğimiz taşıma kapları hala yapılan kaplardır.

6-Harar: Kıldan da yünden de dokunabilir. Özelliği geniş olmasıdır, genelde deve katır gibi hayvanlara yüklenen, pahada hafif yükte ağır şeyler taşınır. Evlerde de kilerin bir köşesinde depolama amaçlı kullanılır. Desenli yün hararlarla deve kervanları hacimli yük taşımacılığında önemli bir yere sahiptir.

7-Sandık: Sandık her ne kadar yerleşik hayatın bir ürünü olsa da Yörüklerin özellikle kızların çeyizlerine yavaş yavaş sandık da girdi. Kızın her türlü değerli eşyası, özel eşyaları sandıkta tutulurdu. Farkındaysanız Yörük’ün hiçbir kabında kilit yoktu. Güven ve paylaşmak yaşam biçimi olduğundan kışlık evlerinin de bile kilitleri olmazdı. Yerleşik hayatın getirdiği bir takım özel mülk koruması için kilit Yörüklerin yaşamına sandıkla girdi dersek yanlış bir şey söylemiş olmayız. Değerli TRT Antalya Radyosu konuşma metini   Halil Erdem.

Bu yazı 1101 defa okunmuştur.
  • YORUMLAR
adlı kullanıcıya cevap x

Yazarın Diğer Yazıları

  • OYUN HAVALARININ FİGÜR VE RİTİM NEDENLERİ - 10 Eylül 2022
  • YAS (AĞIT) - 13 Ağustos 2022
  • ZAMAN MEKÂN İLİŞKİSİ - 30 Temmuz 2022
  • YER İSİMLERİ - 24 Temmuz 2022
  • DİRMİL'DE BİR GRUP YEMEĞİ VE KASABA SİNEMALARI - 13 Temmuz 2022
  • BİR TAHTACI HİKÂYESİ - 12 Haziran 2022
  • GELENEKSEL ORTAOYUNU (MAŞALA) VE TOPLUMSAL İŞLEVİ        - 28 Mayıs 2022
  • SALGININ DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ - 19 Mayıs 2022
  • ESKİ RAMAZANLAR ESKİ BAYRAMLAR - 01 Mayıs 2022
  • DİRMİL'DE ÇANCILIK VE MÜZİK - 18 Nisan 2022
  • İbecik Mekikli Dokuması - 09 Nisan 2022
  • ÖMÜRCÜLER - 25 Mart 2022
  • HALK HEKİMLİĞİNDE ŞİFACI BİR KÖY - 18 Mart 2022
  • SON DESTANCI MUHARREM TURGUT - 08 Mart 2022
  • BİR ZAMANLAR ISINMA - 28 Ocak 2022
    Köşe Yazarları
    BESTAMİ YAZGAN
    BESTAMİ YAZGAN
    NAMUS SÖZÜ
    HALİL İBRAHİM CANSEVDİ
    HALİL İBRAHİM CANSEVDİ
    "SİZ CANSIZ İKEN SİZE CAN VEREN ALLAH'I NASIL İNKÂR EDERSİNİZ?
    MURAT ERDOĞAN
    MURAT ERDOĞAN
    POLİTİKA CAMBAZLARI
    MEHMET MUTLUOĞLU
    MEHMET MUTLUOĞLU
    BÜTÜN TÜRK MİLLETİNE, TÜRK İSLAM DÜNYASINA VE İNSANLIĞA MANİFESTOMUZDUR
    MUSTAFA YOLCU
    MUSTAFA YOLCU
    Albay Orkun Özeller
    İBRAHİM AÇIKALIN
    İBRAHİM AÇIKALIN
    MERHABA
    İBRAHİM KUMAŞ
    İBRAHİM KUMAŞ
    GÜZEL SÖZ
    ABDURRAHMAN ZEYNEL
    ABDURRAHMAN ZEYNEL
    KANDİLLİDE HAVA ALANI
    ABDÜLKADİR TÜRK
    ABDÜLKADİR TÜRK
    FİLENİN SULTANLARI DİYOR Kİ;
    AHMET ERÇİL
    AHMET ERÇİL
    Kimse kimseyi küçümseyecek kadar büyük,üstün değildir, unutma !…
    EDİP AHMET CEYLAN
    EDİP AHMET CEYLAN
    SELAM SANA KABAOĞUZLUM
    MUSTAFA GÖKTEKİN
    MUSTAFA GÖKTEKİN
    Marifet İltifata Tabi mi?
    BÜLENT OKUNAKOL
    BÜLENT OKUNAKOL
    GÖLHİSAR DEVLET HASTANESİ SORUNLARI DEDİKODU MALZEMESİ YAPILMAMALIDIR
    ALİ OSMAN TÜRKMEN
    ALİ OSMAN TÜRKMEN
    MUHTEŞEM BİR DAVA ADAMI!... MUSAB BİN UMEYR
    MUSTAFA DEMİR
    MUSTAFA DEMİR
    KİMİN ELİ KİMİN CEBİNDE BELLİ DEĞİL
    HALİL ERDEM
    HALİL ERDEM
     Taşımada Kullanılan Yörük Dokuma Ürünleri
    FEHMİ ARIKTEKİN
    FEHMİ ARIKTEKİN
    Müslümanlık gitmiş galiba bizden
    OSMAN AKKOÇ
    OSMAN AKKOÇ
    1530 YILINDA GÖLHİSAR
    Çok Okunan Haberler
    CUMHURİYET HALK PARTİSİ GÖLHİSAR  İLÇE TEŞKİLATI KONGRE HEYECANI
    CUMHURİYET HALK PARTİSİ GÖLHİSAR  İLÇE TEŞKİLATI KONGRE HEYECANI
    KAZADA YAŞAMINI YİTİREN AİLE YEŞİLDERE KÖYÜNDE TOPRAĞA VERİLDİ
    KAZADA YAŞAMINI YİTİREN AİLE YEŞİLDERE KÖYÜNDE TOPRAĞA VERİLDİ
    18. SÖĞÜT DOMATES VE KÜLTÜR FESTİVALİ 15-17 EYLÜL TARİHLERİNDE YAPILACAK
    18. SÖĞÜT DOMATES VE KÜLTÜR FESTİVALİ 15-17 EYLÜL TARİHLERİNDE...
    Ana Sayfa
    YEREL
    Dini Sayfa
    Resmi İlanlar
    Yazarlar
    Köşe Yazarları
    Foto Galeri
    Video Galeri
    Günün Haberleri
    Arşiv
    Hava Durumu
    Gazete Manşetleri
    Nöbetci Eczaneler
    Namaz Vakitleri
    • Dini Sayfa
    • Yazarlar
    • Foto Galeri
    • Video Galeri
    • Köşe Yazarları
    • Günün Haberleri
    • Arşiv
    • Hava Durumu
    • Gazete Manşetleri
    • Nöbetci Eczaneler
    • Namaz Vakitleri

    • Rss
    • Künye
    • İletişim
    • Çerez Politikası
    • Gizlilik İlkeleri

    Sitemizde bulunan yazı , video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır.
    İzinsiz veya kaynak gösterilemeden kullanılamaz.

    Yazılım: Tumeva Bilişim